Значение слова Пракрити в ведийских писаниях
В писаниях на ведийском санскрите слово(лемма) «Пракрити» встречается в 4 трудах(из 244, оцифрованных в корпусе О.Хелльвига).
Произведения отсортированы по датировке возраста произведений от старых к новым.
Заметка: в самих Ведах слово «Пракрити» не встречается.
tasyāvayavabhūtais tu vyāptaṁ sarvaṁ idaṁ jagat || ||4|10||
Произведения отсортированы по датировке возраста произведений от старых к новым.
Заметка: в самих Ведах слово «Пракрити» не встречается.
gopathabrāhmaṇa (800 до н.э.)
kā prakṛtiḥ || ||1|1|24|28||Vārāhagṛhyasūtra (550 до н.э.)
darśapūrṇamāsaprakṛtiḥ pākayajñavidhir aprayājo 'nanuyājo 'sāmidhenīkaḥ || ||1|4||Jaiminigṛhyasūtra (550 до н.э.)
athāto 'gniṁ praṇeṣyan prāgudak pravaṇam abhyukṣya sthaṇḍilaṁ lakṣaṇaṁ kuryānmadhye prācīṁ rekhām ullikhyodīcīṁ ca saṁhitāṁ paścāt tisro madhye prācyo 'bhyukṣyāgniṁ pratiṣṭhāpayed bhūr bhuvaḥ svar iti lakṣaṇāvṛd eṣā sarvatrāthātaḥ pākayajñān vyākhyāsyāmo huto 'hutaḥ prahutaḥ prāśita iti teṣām ekāgnau homo nitye yajñopavītodakācamane darśapūrṇamāsatantrāḥ svatantrā vā dakṣiṇato 'gneḥ pūrṇapātram upanidadhāti sruvaṁ cāpāṁ pūrṇam uttarato 'gner idhmābarhir devasya tvā savituḥ prasave 'śvinor bāhubhyāṁ pūṣṇo hastābhyāṁ prokṣāmīti prokṣitam upakḍptaṁ bhavati sakṛd yajuṣā dvistūṣṇīṁ khādiraḥ pālāśo vedhmastadalābhe vibhītakatilvakabādhakanimbarājavṛkṣaśalmalyaraludadhitthakovidāraśleṣmātakavarjaṁ sarvavanaspatīnām idhmaḥ kuśālābhe śūkatṛṇaśaraśīryabalbajamutavanalaśuṇṭhavarjaṁ sarvatṛṇāni śuklāḥ sumanasastāsām alābhe japārūpakākutthābhaṇḍīkuraṇḍakavarjaṁ gandhavatyo vā sarvavarṇāścatasra ājyaprakṛtayo bhavantyūdhanyaṁ vā vāhyaṁ vā dadhi vā payo vā paścād agner ācamanaṁ trir ācāmed dviḥ parimṛjet sakṛd upaspṛśet pādāvabhyukṣya śiraśca śīrṣaṇyān prāṇān upaspṛśed apa upaspṛśya paścād agner upasamāhitasyopaviśya dakṣiṇena pāṇinā bhūmim ārabhya japatīdaṁ bhūmer bhajāmaha idaṁ bhadraṁ sumaṅgalaṁ parā sapatnān bādhasvānyeṣāṁ vinda te dhanam iti vasvantaṁ rātriśced imaṁstomyena tṛcenāgniṁ parisamūhed ādyayā vā triḥ prastaram upasaṁgṛhya pratidiśaṁ paristṛṇāti dakṣiṇapurastād upakramyāgrair mūlāni chādayan paścād vopastīryolaparājibhyām upahared dakṣiṇottaraḥ sandhiḥ || ||1|1||Śāṅkhāyanagṛhyasūtra (550 до н.э.)
prakṛtir bhūtikarmaṇām || ||1|10|1||śvetāśvataropaniṣad (150 до н.э.)
māyāṁ tu prakṛtiṁ vidyān māyinaṁ tu maheśvaraṁ |tasyāvayavabhūtais tu vyāptaṁ sarvaṁ idaṁ jagat || ||4|10||